3/10/2025

Ahmet Köksal


 







d. 1920 / ö.1997

şair, öğretmen, resim eleştirmeni

Yaşam Öyküsü

1920 yılında Çanakkale’nin Kızılkeçili köyünde dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini Çanakkale’de tamamladı. 1939’da Edirne Erkek Öğretmen Okulu’ndan mezun oldu. İki yıl Ayvacık’ta ilkokul öğretmenliği yaptı. 1941-1942 yılları arasında askerlik görevi için Sarıkamış ve Hasankale’de bulundu. 1946’da Gazi Eğitim Enstitüsü Resim-İş Bölümü’nden mezun oldu.  Silifke, Aydın, Zara, Lâpseki, Bayramiç ve Çanakkale’de resim öğretmeni ve müdür yardımcısı olarak çalıştı. İstanbul Ümraniye Lisesi’nde öğretmenken kendi isteği ile emekli olan yazar Meydan Larousse Ansiklopedisini hazırlayan ekipte yer aldı. 1997 yılında İstanbul’da aramızdan ayrıldı.

Edebi Şahsiyeti

İlk şiirleri 1940’ta Servet-i Fünun- Uyanış dergisinde yayımlandı. Bedri Gider ve Şinasi Saba ile hazırladığı “Atatürk İçin” adlı şiir antolojisi 1943’te Yeditepe yayınları arasından çıktı. Ülkü, Yirminci Asır, Ant, Edebiyat Dünyası, Kaynak, Seçilmiş Hikâyeler, Dost ve özellikle Yeditepe dergisinde yayımlanan şiirleriyle tanındı (1946-1949). 702li yıllardan itibaren Papirüs, Yeni Edebiyat, Yeni Gazete, Yansıma gibi süreli yayınlarda kitap tanıtımı ve eleştiri yazıları kaleme aldı. “Yollar Boyunca” adlı gezi yazıları 1970’te Cumhuriyet gazetesinde yayımlandı.

Atilla Özkırımlı’ya göre şiirlerinde “Garip’ten sonraki ara kuşağın toplumcu yönsemeye girmiş temsilcileri arasında Anadolu görünümleri içinde bir umudu, bir direnme duygusunu yansıtmaya çalıştı.” [1] Cemal Süreya: “Ahmet Köksal’in şiirlerini otuz beş yıldan beri izlerim. Yanık Sarıda da Sonsuz Haziran’da da ve elinizdeki yeni kitabı Çoğul Mavilik’te de görülmeyen ama damarın içinde rahatça yürüyen kan gibi bir canlılık gördüm.”[2]

Şiirlerinin yanı sıra uzun yıllar Milliyet gazetesinde ve Milliyet Sanat’ta resim eleştirileri yazan Köksal, Türk resim sanatının bu alanında da çalıştı. 1988’de Ressam Malik Aksel ile ilgili bir inceleme; 1990’da Ressam İbrahim Balaban hakkında bir derleme; 1991’de Türkiye’de Figüratif Resim ve Faruk Cimok adlı bir araştırma kitabı yayımladı.

Ölümünün ardından Milliyet Sanat: “Ahmet Köksal, kişilikli bir eleştirmendi. Kendi doğruları vardı ve o bunlardan hiç ödün vermezdi. Kimi zaman bir sergiyi özellikle ya da özel bir dikkatle izlemesini ve mümkünse bir şeyler yazmasını rica ederdik, hemen "Olur" demezdi, "Bir bakarım, ben uygun görürsem yazarım" diye yanıtlardı. İnanmadığı bir sanatçı için kimse ona bir şey yazdıramazdı. Yazısının ne kadar olacağına kendi karar verirdi. Bazen teknik nedenlerle, daha kısa yazması gerektiğini söyleyecek olsak, tepki gösterir ve bizim düzenimizi onun yazılarına göre uygulamamızı söylerdi. Biraz da alıngandı galiba. Ahmet Köksal, disiplinliydi. Belki de öğretmenlik günlerinden kalma bir nitelik. Yazılarını sağlık sorunlarının olduğu günlerde bile hiç aksatmadı.[3]

ESERLERİ

Şiir: Yanık Sarı (1958), Sonsuz Haziran (1962), Çoğul Mavilik (1991)

Antoloji: Atatürk İçin (Bedri Gider ve Şinasi Saba ile) (1943), Aşk Şiirleri Antolojisi (1955), Çocuk Şiirleri (1973)

Araştırma-derleme-inceleme: Ressam Eğitimci ve Yazar Malik Aksel (1988), İbrahim Balaban (1990), Türkiye’de Figüratif Resim ve Faruk Cimok (1991)

 



[1] Atilla Özkırımlı, Türk Edebiyatı Ansiklopedisi, cilt 3 s. 796 Cem Yay. 1987, İstanbul

[2] Ahmet Köksal, Çoğul Mavilik, tanıtım yazısı, Bilim Kitapevi, 1991, İstanbul

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder