Çanakkale etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Çanakkale etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster

5/12/2025

Ali Murtaza Gürkaynak

















d.1910 / ö.1966
edebiyat tarihçisi, öğretmen, şair

Yaşam Öyküsü

1910 yılında Hüseyin Efendi ile Fatma Hanım’ın oğlu olarak Çanakkale’de dünyaya geldi. İlk ve ortaöğrenimini Çanakkale’de tamamladı (1925). 1930 yılında İstanbul Erkek Muallim Mektebi’nden mezun oldu. Bir süre ilkokul öğretmenliği yaptıktan sonra Ortaöğretim Tarih ve Coğrafya Öğretmen Yardımcılığı sınavını kazanarak lise öğretmenliği diploması aldı. Sırasıyla Gelibolu ve Bilecik’te orta dereceli okullarda çalıştı. 1938 yılında İzmir Karataş Ortaokulu’na atandı. 1960’ta buradan emekli oldu.  1966 yılında İzmir’de vefat etti.

Edebi Şahsiyeti

İlk yazısı İzmir Halkevleri’nin yayın organı olan Fikirler Dergisi’nde yayımlandı (1939). Devrin birçok önemli yazarı hem bu dergide yazdılar hem de halkevlerinde aktif olarak çalıştılar.

Yazar, İzmir’de Cumhuriyet yıllarında özellikle bölge edebiyatı ve edebî temalar tarihi üzerine yaptığı incelemeler ve araştırmalarla tanınmıştır. “Edebiyatımızda Kadın Şair ve Muharrirler”, “Edebiyatımızda İzmir”, “Edebiyatımızda Vatan ve Millet” gibi derlemeleriyle dikkat çekti. Yirmi yıla yakın bir süre Yeni Asır gazetesinde çalıştı. Burada, “Tarihten Fıkralar”, “Daldan Dala” adlarını taşıyan köşesinde edebiyat tarihi, toplum, coğrafya konulu makale ve sohbetler kaleme aldı, Yazıları ayrıca Halkın Sesi ve Demokrat İzmir, Dokuz Eylül gazetelerinde yer aldı. Yazılarında Murtaza Gürkaynak adını kullandı.

Edebiyat tarihiyle ilgili araştırma ve inceleme kitaplarının yanı sıra yazarın, Gönül İklimlerinde adlı bir şiir kitabı da bulunmaktadır.[1]

ESERLERİ:

Şiir: Gönül İklimlerinde (1936)

İnceleme-araştırma: Celal Sahir Erozan, Hayatı ve Eserleri (Hüsamettin Şemsi Ege ile 1936), Mehmet Emin Yurdakul, Hayatı ve Eserleri (1937), Dünküler Bugünküler (1938), Öz Türkiye Coğrafyası Yardımcı El Kıtabı (Alâaddin Candemir ile, 1939), Edebiyatımızda Hece Vezni ve Nevileri (1939), Kaynak Tenkit ve Bizdeki Münekkitler (1939), Edebiyatımızda Kadın Şair ve Muharrirler (1940), Edebiyatımızda İzmir (1940), Edebiyatımızda Vatan ve Millet (Alâaddin Candemir ile 1941)

[1]  Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi, AKMB Yay. C. IV. s. 287. 2004, Ankara

3/24/2025

Cahide Ulaş Aytar

 









d.1951 – ö.

şair, öğretmen

Yaşam Öyküsü

1951 yılında Çanakkale’nin Lâpseki ilçesinde dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini Lapseki’de tamamladı. 1968 yılında Edirne Kız Öğretmen Okulu’ndan mezun oldu. Daha sonra Açık öğretim Fakültesi Ön Lisans Programı’nı bitirdi. Çanakkale, Adapazarı ve Tekirdağ’da çeşitli okullarda öğretmen ve idareci olarak çalıştı. Tekirdağ’a yerleşerek çalışmalarına burada devam etti. Tekirdağ Belediyesi Kent Konseyi ve Kadın Meclisi’nde Kültür Komisyonu başkanlığı yapmıştır. Kanal 59 TV’de “Şiir İkindileri” adlı bir programı hazırlayıp sundu.

Tekirdağ Sanatseverler Derneğini kurarak, dernek lokali olarak da RA Sanat evini açtı. Türkiye’nin değişik yörelerinden hatta yurt dışından gelen sanatçı ve edebiyatçıları burada ağırladı, etkinlikler düzenledi. Etkinliklerle ilgili bültenler çıkardı. Kocaeli Gebze’de yaşayan Ulaş, Tekirdağ’a uzun yıllar hizmet ettikten sonra çalışmalarına burada devam etmektedir.

Edebi Şahsiyeti

Şiir yazmaya ortaokul çağlarında başlayan yazar, Tekirdağ'da ilk defa Duygu Yağmuru isimli bir şiir sergisi açtı. Tekirdağ Özel Lisesi ile birlikte İstanbul ve Ankara'dan gelen sanatçılarla ilk şiir şölenini gerçekleştirdi. Tekirdağ’ın ilk şiir topluluğu olan “Tekirdağ Şiir İkindileri Grubu” nun kurucu başkanı olan Ulaş, aynı isimle Kanal 59 Tv’de “Şiir İkindileri” adlı bir programı hazırlayıp sundu. “Rodosto” ve “Hayat” dergilerini çıkardı.

Tekirdağ Belediyesi’nin Kiraz Festivali bünyesinde düzenlenen “Şairler Şöleni” adlı bölümü on yıl boyunca yönetti.

“Gülüşünle Sev Beni” isimli şiiri, İsmail Ötenkaya tarafından hicazkâr makamında bestelendi. Bu beste, Üsküdar Emin Ongan Musiki Cemiyeti'nin açtığı beste yarışmasında ikincilik ödülünü aldı ve daha sonra TRT repertuarına girdi. Bestekar Turhan Taşan’ın hazırladığı Yüzyıllar Boyunca Kadın Bestekarlar Antolojisi’nde sözü ve bestesi kendisine ait olan “Anne” şarkısıyla yer almıştır.

Şiirleri yurtiçinde ve yurtdışında birçok dergi, gazete ve şiir antolojisinde yayımlanan Ulaş, şiir kitapları ile İLESAM, bestelenmiş şiirleri ve besteleri ile de MESAM üyesidir.

2009 yılında Simav Şairler Şöleni’nde “Yılın Şiir Annesi” seçilmiş, RC Life dergisi tarafından verilen “Türk Kültürüne ve Sanatına Hizmet”, aynı yıl GASAT (Girişimci Sanat, Edebiyat ve Bilim Adamları Topluluğu) “Türk Kültür Sanat ve Edebiyat Üstün Hizmet” ödüllerine layık görülmüştür.

Prof. Dr. İsa Kayacan: “Cahide Ulaş Aytar duyguları zenginlik içindedir. İnadına yaşamaklarda vardır, Yıldızlar geçidiyle sayfalara dökülenler vardır mısra mısra. ‘Anlamadın mı daha?’ sorusu altında yazılanlar, şiirleşen mısralar, duygular vardır.”[1]

ESERLERİ

Şiir: Mutluluk Çıkmazı (1990), Umutlar Çiçek Açsın (1993), Sevdaları Yalnızlığın Rengine Boyadılar (2003/2005), Yaşamın Saçlarına Çiçekler Taktım (2018)

Antoloji: Tekirdağ’da Yaşayan Şairler (2004), Tekirdağ Şiir İkindileri Grubu Antolojisi (2005) Fotoğraflarla Tekirdağ Şiirleri Antolojisi (2009)

 



[1] [1] https://www.yazarportal.com/tekirdag-yeni-inan-gazetesinde-cahide-ulas-aytarin-sanat-sayfasi/112300/ Prof. Dr İsa İnan, erişim: 22 Ocak 2025

 

3/10/2025

Ahmet Köksal


 







d. 1920 / ö.1997

şair, öğretmen, resim eleştirmeni

Yaşam Öyküsü

1920 yılında Çanakkale’nin Kızılkeçili köyünde dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini Çanakkale’de tamamladı. 1939’da Edirne Erkek Öğretmen Okulu’ndan mezun oldu. İki yıl Ayvacık’ta ilkokul öğretmenliği yaptı. 1941-1942 yılları arasında askerlik görevi için Sarıkamış ve Hasankale’de bulundu. 1946’da Gazi Eğitim Enstitüsü Resim-İş Bölümü’nden mezun oldu.  Silifke, Aydın, Zara, Lâpseki, Bayramiç ve Çanakkale’de resim öğretmeni ve müdür yardımcısı olarak çalıştı. İstanbul Ümraniye Lisesi’nde öğretmenken kendi isteği ile emekli olan yazar Meydan Larousse Ansiklopedisini hazırlayan ekipte yer aldı. 1997 yılında İstanbul’da aramızdan ayrıldı.

Edebi Şahsiyeti

İlk şiirleri 1940’ta Servet-i Fünun- Uyanış dergisinde yayımlandı. Bedri Gider ve Şinasi Saba ile hazırladığı “Atatürk İçin” adlı şiir antolojisi 1943’te Yeditepe yayınları arasından çıktı. Ülkü, Yirminci Asır, Ant, Edebiyat Dünyası, Kaynak, Seçilmiş Hikâyeler, Dost ve özellikle Yeditepe dergisinde yayımlanan şiirleriyle tanındı (1946-1949). 702li yıllardan itibaren Papirüs, Yeni Edebiyat, Yeni Gazete, Yansıma gibi süreli yayınlarda kitap tanıtımı ve eleştiri yazıları kaleme aldı. “Yollar Boyunca” adlı gezi yazıları 1970’te Cumhuriyet gazetesinde yayımlandı.

Atilla Özkırımlı’ya göre şiirlerinde “Garip’ten sonraki ara kuşağın toplumcu yönsemeye girmiş temsilcileri arasında Anadolu görünümleri içinde bir umudu, bir direnme duygusunu yansıtmaya çalıştı.” [1] Cemal Süreya: “Ahmet Köksal’in şiirlerini otuz beş yıldan beri izlerim. Yanık Sarıda da Sonsuz Haziran’da da ve elinizdeki yeni kitabı Çoğul Mavilik’te de görülmeyen ama damarın içinde rahatça yürüyen kan gibi bir canlılık gördüm.”[2]

Şiirlerinin yanı sıra uzun yıllar Milliyet gazetesinde ve Milliyet Sanat’ta resim eleştirileri yazan Köksal, Türk resim sanatının bu alanında da çalıştı. 1988’de Ressam Malik Aksel ile ilgili bir inceleme; 1990’da Ressam İbrahim Balaban hakkında bir derleme; 1991’de Türkiye’de Figüratif Resim ve Faruk Cimok adlı bir araştırma kitabı yayımladı.

Ölümünün ardından Milliyet Sanat: “Ahmet Köksal, kişilikli bir eleştirmendi. Kendi doğruları vardı ve o bunlardan hiç ödün vermezdi. Kimi zaman bir sergiyi özellikle ya da özel bir dikkatle izlemesini ve mümkünse bir şeyler yazmasını rica ederdik, hemen "Olur" demezdi, "Bir bakarım, ben uygun görürsem yazarım" diye yanıtlardı. İnanmadığı bir sanatçı için kimse ona bir şey yazdıramazdı. Yazısının ne kadar olacağına kendi karar verirdi. Bazen teknik nedenlerle, daha kısa yazması gerektiğini söyleyecek olsak, tepki gösterir ve bizim düzenimizi onun yazılarına göre uygulamamızı söylerdi. Biraz da alıngandı galiba. Ahmet Köksal, disiplinliydi. Belki de öğretmenlik günlerinden kalma bir nitelik. Yazılarını sağlık sorunlarının olduğu günlerde bile hiç aksatmadı.[3]

ESERLERİ

Şiir: Yanık Sarı (1958), Sonsuz Haziran (1962), Çoğul Mavilik (1991)

Antoloji: Atatürk İçin (Bedri Gider ve Şinasi Saba ile) (1943), Aşk Şiirleri Antolojisi (1955), Çocuk Şiirleri (1973)

Araştırma-derleme-inceleme: Ressam Eğitimci ve Yazar Malik Aksel (1988), İbrahim Balaban (1990), Türkiye’de Figüratif Resim ve Faruk Cimok (1991)

 



[1] Atilla Özkırımlı, Türk Edebiyatı Ansiklopedisi, cilt 3 s. 796 Cem Yay. 1987, İstanbul

[2] Ahmet Köksal, Çoğul Mavilik, tanıtım yazısı, Bilim Kitapevi, 1991, İstanbul